Nguồn gốc biểu tượng hoa sen vàng của Vietnam Airlines

Là người Việt Nam, hẳn là bạn không ngạc nhiên với biểu tượng hoa sen của Hãng hàng không Quốc gia Vietnam Airlines (sau đây gọi là VNA). Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ nguồn gốc, ý nghĩa của biểu tượng này, quá trình hình thành, vì sao VNA không chọn các biểu tượng khác thay thế?

Hình ảnh bông sen vàng với diện mạo hoàn chỉnh nhất đã xuất hiện lần đầu trên bầu trời Việt Nam vào ngày 20/10/2002.

Trước đó ban dự án thiết kế cho hay việc cho ra đời biểu tượng trên là cả một vấn đề mang tính chiến lược của Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam, được khởi nguồn từ năm 1993. Trước đó, từ năm 1990, biểu tượng con cò bay qua trăng rằm được dùng làm biểu tượng của Việt Nam Airlines  nhưng nhiều ý kiến khách quan cho rằng biểu tượng này không được nổi bật đồng thời ý nghĩa xuất xứ của con cò hơi “mờ nhạt”.

Đây cũng chính là lý do để những người thực hiện chương trình biểu tưọng đắn đo sàng lọc từ các biểu tưọng cây tre, cây lúa, mặt trống đồng…trước khi chọn biểu tượng đoá sen. Ngay từ năm 1997, những người thực hiện dự án của Vietnam Airlines đã cho sơn thử biểu tượng mới trên một chiếc máy bay mô hình để trưng cầu ý kiến các nhà chuyên môn, học giả, nhà văn hoá và khách hàng. Qua thời gian tổng hợp các phản hồi từ dư luận, cuối cùng Vietnam Airlines quyết định chọn biểu tượng hoa sen với đặc tả sau đây: thân máy bay nền xanh dương mang đoá sen vàng sáu cánh với tư thế vừa vững chãi, vừa vươn cao, kích thước biểu tượng vừa phải và ít cách điệu.

Diện mạo mới của Vietnam Airlines do Ban thực hiện toàn người Việt Nam chịu trách nhiệm nội dung, còn lại phần chuyên môn được giao cho nhà thiết kế – hoạ sĩ người Mỹ gốc Nhật Victor Kubo, người từng thiết kế biểu tượng cho các hãng hàng không quốc tế như Air China, Japan Airlines, Thai Airways…Chương trình thay đổi biểu tượng mang tầm chiến lược này đã được Vietnam Airlines liên kết với nhà cung cấp máy bay Boeing tài trợ kinh phí thông qua hãng quảng cáo nổi tiếng của Mỹ Peck Communication.

Có lẽ, xuất thân châu Á của nhà thiết kế Victor Kubo đã giúp cho ông có sự lựa chọn xác đáng một biểu trưng cho Vietnam Airlines, đồng thời là một biểu trưng tiêu biểu nhất cho văn hoá và cốt cách nhân văn của người Việt nam. Người đàn ông gốc Nhật này đã sang Việt Nam từ năm 1994 trong chương trình “tìm kiếm” vô cùng thú vị không chỉ riêng mình mà còn với các đồng nghiệp người bản xứ. Victor Kubo cho biết ông đã đi khắp đất nước Việt Nam, qua các thôn làng, miền quê từ Bắc chí Nam. Trên đường đi ông đã gặp những hình ảnh đặc trưng của Việt Nam, như cái đình làng, cây đa, bến nước, chùa chiền, lăng tẩm. Tuy nhiên, trước những ảnh tượng làm ông xúc cảm, ông đã dừng lại lâu hơn ở hình ảnh hoa sen. “Sự đồng cảm văn hoá” đó cũng là một yếu tố quan trọng khiến ông chọn hoa sen làm biểu tượng cho một hãng hàng không quốc gia ở vùng Đông Á – Vietnam Airlines. Khi đã chọn được biểu tượng rồi, những công đoạn khác trong “hành trình” xây dựng biểu tượng chỉ là sự thể hiện mang tính chuyên môn.

Hoa sen có một ý nghĩa như thế nào trong đời sống văn hoá tinh thần của người Việt Nam mà từ “chốn” bùn lầy, nó đã làm một bước nhảy bay thẳng vào không gian?

Những điều lỳ thú về hoa sen:

Hoa sen có tên khoa học là Nelumbonaceae, thuộc loài túc căn thảo (loại cỏ nảy mầm từ rễ củ năm trước), sống ở vùng đầm lầy, ao, hồ nông hoặc ở những vùng đồng sâu ngập nước. Theo các nhà khoa học, sen đã có mặt trên trái đất khoảng từ gần 100 triệu năm về trước. Hiện nay trên thế giới còn hai loại sen hoa vàng (Nelumbo Latea Pers) có ở miền Bắc và Trung Châu Mỹ và sen hoa đỏ (Nelumbo Nucifera Gaertn) mọc phổ biến ở nhiều nước châu Á và châu Úc. Một khám phá khác, theo tiến sĩ chuyên nghiên cứu về hoa sen người Thái Lan Slearmlarp, cho rằng hoa sen có đến 9 màu: trắng, hồng, vàng, cam, xanh lá cây, đỏ tím, đỏ nhạt, xanh tía và xanh da trời.

Cây sen có một sức sống bền bỉ, mạnh mẽ đến kinh ngạc. Những hạt sen được tìm thấy bên trong những ngôi mộ cổ dưới lòng đất tại Ai Cập và Nhật Bản từ ba ngàn năm trước khi đem gieo trồng vẫn nảy mầm!

Theo Y tông tâm lĩnh của danh y Hải Thượng Lãn Ông, nhờ hấp thụ được thanh khí và hương thơm của đất trời nên toàn bộ các bộ phận của cây sen đều được sử dụng làm các bài thuốc cổ truyền rất hữu hiệu phục vụ việc chữa bệnh cho người. Trong y học, sen được coi là loại dược liệu độc đáo mà từ đó có thể chế ra các loài thuốc chữa trị được nhiều bệnh như suy nhược thần kinh, xuất huyết, cầm máu, phong thấp, ứ huyết…Và, hoa sen còn giúp cho môi trường sinh thái trong lành.

Hoa sen có mặt ở hầu khắp các miền đất nước của Việt Nam, hiện diện trong tất cả các mặt đời sống của người Việt Nam. Và hôm nay, mặc dù còn nhiều hạn chế do mặt bằng chung của hàng không Việt Nam, bông sen vàng đã trở thành hình ảnh vô cùng quen thuộc gần gũi trên những chuyến bay của người Việt Nam và du khách thế giới, từ những đứa trẻ chăn trâu đến những người có học vị cao trong xã hội. Đó gần như là biểu tượng của sự sum vầy gặp mặt sau những ngày xa cách, sự thành công sau những chuyến công tác, và mang hơi ấm quê hương trên những chuyến đi xa.

Trong phần giới thiệu, Vietnam Airlines đã nói về biểu tượng của chính mình như sau: “Hoa Sen một hình tượng có ý nghĩa hết sức đặc biệt đối với người Việt Nam. Hoa Sen biểu hiện cho sự khai sáng và hoàn mỹ; vừa đời thường lại vừa cao quý, linh thiêng; vừa duyên dáng, mềm mại, nhưng không kém phần cứng cáp, đĩnh đạc. Đó là những phẩm chất quý giá của Hoa Sen và là lý do để Vietnam Airlines lựa chọn Hoa Sen làm biểu tượng mới của mình. Màu vàng của Hoa Sen tượng trưng cho chất lượng và sự hoàn hảo, sang trọng.”

MuaVere.com – Vé máy bay Vòng Tròn Số